Inleiding

Mensen hebben op allerlei fronten weer behoefte aan groen en kruiden. De planten geven rust en ontnemen stress. Verder zijn ze ook nuttig en heilzaam in gebruik. Wat wil een mens nog meer? Hoe mooi is het om de stoeptegels uit de tuin te halen en ruimte te maken voor groen. En is het niet nog mooier als dit groen weinig onderhoud vraagt en ook nog van nut kan zijn voor ons genot, voeding en gezondheid. Kruiden zijn hiervoor de ideale planten, ze zijn mooi, nuttig strek en vragen weinig onderhoud. Daarbij komt nog iets belangrijks. Kruiden zijn eeuwenlang het medicijn geweest voor mens en dier, tot vlak voor de 2e wereldoorlog. Vanaf toen kon men medicijnen chemische namaken en kwam ook de antibiotica op. Kruiden werden niet meer belangrijk en verdwenen op de achtergrond, sterker nog ze werden zelfs als medicijn verboden en mochten alleen nog dienen als verzorgingsmiddel. Nu zijn we op een punt dat men de klappen voelt van de bijwerkingen van reguliere medicijnen en dat die toch niet zaligmakend zijn, en nog erger, we staan op de vooravond van een antibioticaresistentie. Onderzoeken geven aan dat dit doodsoorzaak nummer 1 gaat wezen. Kortom, op allerlei fronten lijkt het belangrijk om de kruiden weer te omarmen en ze een plekje in ons leven te geven.

Waarom kruiden in de stad

Er is op dit moment in Nederland van alles aan de hand met het milieu en de leefomgeving van de mens. We hebben te maken met vervuiling, droogte of juist teveel regen, steden die dichtslibben en waarin steeds minder groen is. Ook verdwijnen de insecten. Kortom, er is veel mis en daarbij kan dit project een verandering in teweeg brengen.

Er zijn in mijn ogen een aantal zaken noodzakelijk dat ons brengt tot dit initiatief. Natuur, planten, dieren en mens lopen vast in de verstedelijking van ons land.

Dit plan is uit een aantal noodzakelijke toestanden en vraagstukken tot stand gekomen. Hieronder zijn deze punten beschreven:

1. De vergroening van de stad nodigt om de stad weer leefbaar te maken.
De stad kan wel wat groen, kleur en aangename geur gebruiken, voor mens en dier is het alleen maar goed om meer groen in de leefomgeving te hebben.
2. Het wegnemen van de stoeptegels uit de tuinen of minder asfalt is belangrijk voor het afvoeren van water in de steden. De wortels van de kruiden kunnen helpen bij het in stand houden van de waterhuishouding in de steden.
3. De kruiden en planten die van oorsprong hier in Nederland thuis horen passen in ons klimaat, leefomgeving en hierbij is cohesie tussen mens plant en dier. Ze zorgen voor een interactie tussen mens en natuur. De kruiden kunnen gebruikt worden door de bewoners van de stad en insecten weten deze kruiden goed te vinden en te gebruiken als voedsel.
4. Mensen die bij ons cursussen volgden wilde graag met kruiden aan de slag, maar stuiten op het probleem dat er geen kruiden of wilde planten te vinden zijn. Allereerst zijn de kruiden niet te vinden in veel stedelijke gebieden. Als ze te vinden zijn groeien ze op plekken waar je ze niet graag oogst voor gebruik, zoals langs de weg of op plekken waar industrie is.
5. De bijen en insecten zijn dol op kruiden, er moet voor ze gezorgd worden en ze zijn op zoek naar plekken om te leven. Deze diertjes zijn dol op kruiden, bij ons wemelt het al jaren van de insecten in de tuin.
6. Groen brengt rust en geeft een goed gemoed.Voor de psyche van de mens zijn planten en groen belangrijk. Er is een onderzoek gedaan die aantoont dat mensen rustiger en gelukkiger worden als ze in de buurt van groen of natuur zijn. Hoe mooi is het om kleine wild-gebiedjes in de stad te maken die ook nog eens van nut kunnen zijn?
7. Kruiden zijn sterk en kunnen makkelijk overleven in moeilijke omstandigheden. Daarom is het neerzetten van kruiden heel praktisch en zinvol. Ze zijn makkelijk in onderhoud en kunnen goed overleven in moeilijke situaties, zoals braakliggend terrein, droogte en nattigheid. Kruiden kunnen op vele plekken groeien en overleven.
8. Kruiden en wilde planten zijn goede opruimers, ze halen namelijk CO2 en andere schadelijke stoffen uit de lucht en de bodem om te verwerken tot bruikbare stoffen. Tevens worden de stoffen daardoor onschadelijk te maken.
9. Kruiden zijn nuttig in gebruik voor het eten maar ook voor de gezondheid, op deze manier heb je je eigen huisapotheek in je eigen voor- of achter- tuintje.
10. In het groen werken is leuk, men kan er aarden, tot rust komen en zich weer even verbinden met de natuur. Tussen de kruiden geeft een nog beter gevoel.
11. Er is teveel monocultuur en weinig ruimte meer voor wilde planten en kruiden. Kruiden verdwijnen langzaam uit de natuur en zeker in de steden, dit is een mooi moment om ze weer een nieuwe kans het geven.

Kruiden in de berm

Langs de weg zijn vaak veel braakliggende terreinen. Ze zien er vaak eentonig en somber uit, doordat er alleen riet groeit. Het beeld van de stad wordt hierdoor zeer minder. Deze stukken land kunnen opgefleurd worden met behulp van kruiden en wilde planten. Dit zal tevens de biodiversiteit en de ecologische waarde verhogen. Zo is duizendblad in staat om CO2 op te nemen en reinigen bijvoet, brandnetel en braam de bodem. Door er verschillende kruiden en wilde planten te poten, zullen bijen, vlinders en andere insecten aangetrokken worden. Daarnaast hoeft er minder gemaaid te worden wanneer er kruiden en wilde planten staan. Dit past bij het minder maaien beleid dat nu gevoerd wordt. Doordat er minder gemaaid hoeft te worden zal de biodiversiteit ook beter in stand kunnen blijven. Bedrijven die bloemenmengsels verkopen die geschikt zijn voor in de berm zijn De Bolderik en Cruydt Hoeck. Deze bedrijven kunnen benaderd worden om de kruidenmengsels te leveren.

Basispakket

Wij bieden een basispakket aan dat op wensen afgestemd kan worden.

Dit pakket bestaat uit:

• compost (lokaal composteerbedrijf)
• kruiden (bijlage 1)
• basistekening inrichting van de tuin (bijlage 2)
• naambordjes met uitleg over de kruiden (bijlage 3)
• boek met uitleg en beschrijving over de kruiden (bijlage 4)

Er zijn verschillende soorten tuinen mogelijk. Het starterspakket wordt gebaseerd op de gewenste kruidentuin. Zo is er een mogelijkheid voor een EHBO-tuin, een keukenkruidentuin, een kinder- en ouder-kruidentuin.

Voor wie of wat

Dit project kan op verschillende fronten worden uitgevoerd. Het mooiste zou zijn dat gemeente bepaalde stukken in de stad aanwijzen waar kruidentuintjes aangelegd kunnen worden. Maar natuurlijk kunnen mensen het ook privé doen in hun eigen tuin of zelfs op het balkon of in bakken. Verder zou het ook op sociale plekken of ontmoetingsplekken kunnen worden aangelegd, denk bijvoorbeeld aan schooltuinen, bij een buurthuis, kinderopvang, bij een kroeg of restaurant, gezondheidscentrum, etc.

Mensen kunnen het zelf (individueel) aanleggen in de eigen tuin, maar er kan ook samengewerkt worden tussen buren. Eerst kunnen ze elkaar helpen met de tegels uit elkaar tuin halen, dan de compost aanbrengen, de grond omwerken en tot slot de planten poten. Ook kan de tuin aangelegd worden door een hoveniersbedrijf. Het mooist zou zijn als er in de toekomst een samenwerkingsverband is met bijvoorbeeld scholen in het groen. Zo kunnen stagiaires en studenten meehelpen. Een ander idee kan zijn dat werklozen of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meehelpen.Op deze manier biedt het groen ook een sociale rol en vergroot het onderling de sociale contacten. Dit project is een samenwerking met gemeenten, bewoners, scholen in het groen zoals de Steiger of Aeres groenhorst, IVN, stichting Kruidenluiden, groei en bloei, Orgaworld voor de compost, Puur Aroma voor de planten en Polderkol voor de planten. Bolderik en Cruyd-Hoeck voor zaden.

Wat gaan we doen?

Allereerst komt er een cursus waarin de missie en visie van het plan duidelijk wordt gemaakt. Vervolgens wordt er een stappenplan gegeven hoe dit idee uitgewerkt dient te worden en als laatst zal er verteld worden hoe de kruiden gebruikt kunnen worden. Als laatst zullen we daadwerkelijk aan de gang gaan, de stoeptegels moeten eruit en de aarde zal in orde gemaakt moeten worden. Er zal compost moeten komen, om zo de aarde geschikt te maken voor de kruiden en planten.

Toepassing van de kruiden

Er zijn verschillende mogelijkheden om de kruiden te gebruiken. Deze mogelijkheden zullen in het boek met uitleg en beschrijving over de kruiden nader toegelicht worden. Hieronder staan de mogelijkheden:

• Vers plukken uit de tuin en lekker gebruiken in de thee, salade, kruidenboter of door de soep.
• Een mooi bosje bloemen of droogboeketje in de huiskamer, ook dit spaart weer kopen van bloemen en is enorm duurzaam, omdat de bloementeelt heel vervuilend en milieubelastend is door de chemicaliën en de kassenteelt, maar ook door de eenzijdige teelt.
• Drogen van de kruiden om ze te kunnen gebruiken in de wintermaanden.
• Tinctuur; kruiden in alcohol als medicijn of als likeurtje
• Siroop of hoestdrankje
• Zout te gebruiken als badzout of kruidenzout in het eten
• Kruidenazijn
• Zalf

Inventarisatie en begroting

Bij deze rekening gaan we uit van en standaard oppervlakte grond van 25m² = 5 X 5 meter. Als de tuin groter wordt kan deze berekening vermenigvuldigd worden.

Compost nodig per m² :
Schrale of zware grond 20 kg per m² x 5 = 100m²
Middelmatig vruchtbare grond 12 kg per m² x 5 = 60m²
Verhogen organische stofgehalte 10 kg per m² x 5 = 50m²
Jaarlijkse onderhoudsbemesting 5 kg per m² x 5 = 25m²
Bloemborder onderhoud tuin 3 kg per m² x 5 = 15m²

Plant afstand planten
Zaaien rijen 20 cm. uit elkaar.
Vaste planten 5 X 30 cm.
Struiken 30 X 30 cm.

Kosten planten:
€3,50 per plant ( voor projecten inkoopprijs)

Extra: Zaden braak en groenbemestings mengsel voor de berm
Een 1-jarig mengsel met leuk bloemen en groenbemesters.
Geschikt voor locaties die tijdelijk geen andere bestemming hebben of voor bodemverbetering.
Toepassing: Braakliggend, ruderaal terrein, tuin en voor binnen de bebouwde kom.
Zaaidichtheid: 50-300g per 100m2. Gemiddeld 200g/100m2.
Levensduur: 1-jarig
Bloeitijd: juni tot okt
Grondsoort: alle grondsoorten
Zaaitijd: half maart tot half juni
Beheer: Voor behoud van het mengsel moet elk jaar de grond bewerkt of opnieuw gezaaid worden.
Bijzonderheden: Mengsel gebaseerd op in de natuur voorkomende combinaties.
Prijs per 100 gram: € 8,65
Prijs per kilo: € 54,60

De mengsels zijn te koop bij De Bolderik en Cruydt Hoeck.
Website De Bolderik: www.debolderik.net
Website Cruydt Hoeck: www.cruydthoeck.nl

Bijlagen